"فلج مغزی"



فلج مغزی کودکان به گروهی از اختلالات سیستم عصبی در دوران نوزادی یا ابتدای دوران کودکی گفته می‌شود که تاثیرات مداوم و همیشگی بر حرکات بدن و هماهنگی عضلات بدن می‌گذارد. علت بروز فلج مغزی (بیماری CP) آسیب یا بروز اختلالی در تشکیل قسمت‌هایی از مغز است که موجب می‌شود توانایی مغز در کنترل حرکات بدن و حفظ حالت و تعادل بدن دچار مشکل شود. فلج مغزی ناحیه کنترل حرکات در لایه بیرونی مغز را درگیر می‌کند (به نام قشر مغزی). این قسمت از مغز، دستورات مربوط به حرکات عضلات را  صادر می‌کند. در برخی از موارد قشر مغزی در دوران جنینی به طور کامل و طبیعی رشد نمی کند. در برخی دیگر از موارد کودک سالم است اما بر اثر حادثه‌ای در دوران بارداری، در حین تولد یا بعد از تولد، این قسمت از مغز او دچار آسیب می‌شود. در هر دو مورد این آسیب قابل جبران نیست و ناتوانی‌ها و اختلالات ناشی از آن نیز دائمی و همیشگی هستند. فلج مغزی کودکان را نمی‌توان به طور کامل درمان کرد اما با به‌کارگیری روش‌های کاردرمانی و توانبخشی فلج مغزی می‌توان توانایی‌های کودک را بهبود بخشید. بسیاری از کودکان می‌توانند با کمک این درمان‌ها، ناتوانی‌های خود را تا حدود زیادی کنترل و مدیریت کنند و در دوران بزرگسالی زندگی مشابه با زندگی نرمال داشته باشند. به طور کلی هر چقدر که درمان کودکان مبتلا به فلج مغزی زودتر آغاز شود، شانس فائق آمدن بر ناتوانی‌ها و اختلالات جسمی در آنها بسیار بیشتر است و می‌توانند راه‌های جدیدی را برای انجام وظایف و کارهای مختلف روزانه بیاموزند. هیچ روش درمانی و توانبخشی استاندارد و ثابتی برای درمان تمام بیماران مبتلا به فلج مغزی وجود ندارد و شرایط هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است. در کلینیک توانبخشی کارا بعد از قطعی شدن تشخیص بیماری فلج مغزی و تعیین نوع آن با کودک و والدین آن ارتباط برقرار می شود تا شرایط و نیازمندی‌های خاص بیمار تعیین شده و سپس یک برنامه توانبخشی مناسب برای بیمار تدوین خواهد شد بدین ترتیب با ناتوانی‌ها و اختلالات کودک مبارزه کرده و به او کمک می کنند کیفیت زندگی خود را بهبود دهد.
علائم فلج مغزی
کودکان مبتلا به فلج مغزی ممکن است علائم بسیار زیاد و مختلفی داشته باشند از جمله:
•    عدم هماهنگی مناسب عضلات در هنگام انجام حرکات ارادیداشتن عضلات خشک و منقبض با واکنش‌های حرکتی شدیدضعف در یک دست یا یک پاراه رفتن روی پنجه‌ی پا،
•    راه رفتن به حالت خمیده یا راه رفتن به حالت "قیچی"داشتن حالت‌های مختلف حجم عضلانی در بدن مثلا عضلات بسیار خشک و منقبض یا عضلات بسیار شل و افتاده
•    ریختن آب از دهان، مشکل در بلعیدن غذا و مشکلات تکلم
•    داشتن لرزش در بدن یا انجام حرکات غیر ارادی به صورت تصادفی
•    تاخیر در یادگیری توانایی‌های حرکتی
•    مشکل در انجام حرکات دقیق و ظریف مانند نوشتن یا بستن دکمه پیراهن



درمان دارویی
معمولا در اولین قدم از درمان فلج مغزی کودکان از داروهای خوراکی مانند دیازپام، باکلوفن، دانترولن سدیم و تیزانیدین استفاده می‌شود تا مشکل منقبض بودن عضلات برطرف شود.
برای شل کردن برخی عضلات به صورت موضعی نیز از تزریق بوتاکس (بوتولونیوم توکسین) استفاده می‌شود که عصب‌ها را از منقبض کردن زیاد عضلات منع می‌کند.
وسایل کمکی
وسایل کمکی مانند کامپیوتر، برخی نرم افزارها، آمایشگرهای صدا و کتاب‌های تصویری می‌توانند کمک زیادی در یادگیری توانایی‌های ارتباطی به بیمار مبتلا به فلج مغزی بکنند.
وسایل ارتوپدی
به بیمار کمک می‌کند که بر مشکل عدم تعادل عضلانی خود غلبه کند و تا جای ممکن مستقل حرکت کند. بریس‌ها و آتل‌های مخصوص با ایجاد فشار خارجی، اختلالات عضلانی را تصحیح و یا راستای قرارگیری مفاصل را اصلاح می‌کنند. ویلچر، واکر‌های چرخدار و اسکوتر‌های برقی می‌توانند به افرادی که نمی‌توانند مستقل حرکت کنند، کمک زیادی کنند. برای کمک به بینایی بیمار نیز از عینک، ذره‌بین‌های مخصوص، کتاب‌هایی با فونت بزرگ و فونت‌های کامپیوتری مخصوص استفاده می‌شود.
کاردرمانی
کاردرمانی  معمولا طی چند سال اول زندگی کودک و یا بلافاصله پس از تشخیص فلج مغزی آغاز می‌شود و اصلی‌ترین و مهم‌ترین بخش از درمان بیماری سی پی است. مجموعه خاصی از تمرینات مانند تمرینات مقاومتی و قدرتی و انجام دادن فعالیت‌های ویژه می‌تواند قدرت و تعادل عضلانی بیمار را بهبود دهد و از بروز انقباضات عضلانی جلوگیری کند. از بریس‌های مخصوص (با نام وسایل ارتوتیک) بهبود حرکت بیمار و کشش دادن عضلات اسپاستیک (منقبض) استفاده می‌شود..
روش‌های کنترل درد
بیماران مبتلا به فلج مغزی به اسپاسم و گرفتگی‌های عضلانی مبتلا می‌شوند و از سوی دیگر این گرفتگی‌های عضلانی موجب وارد آمدن فشار مضاعف به بخش‌های دیگر از بدن می‌شود. این موضوع باعث بروز درد می‌شود. متخصصین ما از روش‌های غیرتهاجمی و غیر دارویی مانند پرت‌اندیشی، تمرین ریلکسیشن، بیوفیدبک و ماساژدرمانیبرای کنترل درد بیماران مبتلا به فلج مغزی استفاده می‌کنند.
گفتار درمانی
گفتاردرمانی  می‌تواند به کودک کمک کند که به نحو صحیح‌تر و واضح‌تری صحبت کند و با شیوه‌های جدیدی مانند زبان اشاره یا استفاده از دستگاه‌های کمکی بتواند با دیگران ارتباط برقرار کند. این درمان‌ها همچنین به رفع مشکلات بلع غذا نیز کمک می‌کنند